,,praca nosem,, – węch jest u psa najważniejszym, najczulszym zmysłem. To właśnie nosem pies poznaje otoczenie które ma wokół siebie, potrafi rozpoznać jaki pies, w jakich emocjach, w jakim wieku, stanie zdrowia itp. przechodził nie dawno przez trawnik. Bardzo często spotykam się z zarzutami wobec psa że ,, za dużo węszy,,. Często nawet ludzie zabierają czy odciągają psa od miejsca które eksploruje. Takie psy bardzo często wykazują wiele zachowań problemowych w późniejszym czasie. Mogą stać się mniej pewne siebie, mocno pobudzone, zestresowane.
Wpływ węszenia i eksplorowania środowiska jest bardzo często przez nas pomijany, bo wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak bardzo psi nos jest wyczulony. Najbardziej przemawia do mnie porównanie z książki ,, nosem psa,, Alexandry Horowitz :
,,Człowiek jest wstanie wyczuć że filiżanka naszej kawy, została posłodzona łyżeczką cukru, a pies jest wstanie wyczuć łyżeczkę cukru w milionie galonów wody,,
Więc : 1 galon wody = 3,8 l
1.000.000 galonów wody = 3.800.000
Czyli tyle co 2 baseny olimpijskie wody!
Teraz łatwiej nam sobie wyobrazić co pies czuje idąc z nami na spacer, a żeby nie było tak prosto… Pies jest wstanie wąchać oddzielnie każdym z nozdrzy ? to dopiero jest wypas! Psi nos działa jak stereo, więc potrafi doskonale wychwycić źródło zapachu i gdzie się ono znajduję. Kiedy powietrze wchodzi do nosa, błona śluzowa dzieli się na dwa fałdy. Jeden do oddychania i drugi do wąchania. Kolejną ważną cechą w budowie psiego nosa są szczeliny z boku, przy pomocy których pies wydycha zgromadzone powietrze, w ten sposób przy nosie tworzą się zawirowania powietrza, które pomagają wciągać nowe zapachy. Dla mnie do tej pory jest to niesamowite ?
Mózg psa również jest przystosowany głównie do węszenia, obszar odpowiadający za węch zajmuje dużo większą część mózgu niż u człowieka, dzięki temu psy potrafią rozróżnić ogromną ilość zapachów i je zapamiętać. Kolejne porównanie, bo bez tego ciężko sobie wyobrazić moc psiego nosa :
,,Człowiek jest wstanie wyczuć psiknięcie perfum w pokoju, pies bez problemu wykryje je na krytym stadionie i na dodatek rozróżni składniki,,
Co mogą wyczuć nasze psy?
Tak naprawdę to wszystko – psy są szkolone do wykrywania różnych substancji, nielegalnych przemytów broni czy narkotyków, ale również potrafią wyczuć zbliżający się atak padaczki czy choroby nowotworowe – będą wyczulone na te konkretne zapachy których zostały wcześniej nauczone i nagradzane za ich odnalezienie.
Kolejna sprawa która powinna nam troszkę pomóc zrozumieć jak bardzo psi nos jest niesamowity – to możliwość odczytywania zapachów w czasie. Jeśli mielibyśmy sobie wyobrazić jak wygląda przeszłość nosem psa, to będzie to porównywalne do zostawionych odciśniętych śladów, ale i przyszłość nie ma przed psami żadnych tajemnic, pies wyczuwa całą historię od początku do końca. Nie raz widzimy psa który już rusza pod drzwi z domu, zanim my jeszcze zdążymy się zorientować że ktoś znajomy właśnie podjeżdża pod dom.
Czym więc w zasadzie jest ten cały Nose Work?
To nic innego jak nauka psa reagowania na konkretny zapach, a więc wykorzystujemy naturalny instynkt, naturalne potrzeby każdego psa. Wpływ pracy nosem ma niesamowite efekty.
Cały zamysł Nose Work został stworzony dla psów schroniskowych aby pomóc im pokonywać swoje lęki. Kiedy pies może wykonać zadanie samodzielnie i jeszcze zostaje za to nagrodzony bardzo podnosi to jego pewność siebie i pozwala radzić sobie z wieloma stresami. Węszenie uspokaja, wycisza. 20 minut pracy nosem jest porównywalna do 2 h spaceru! Ale nie oznacza to że od teraz pies przestanie wychodzić na spacery ? najważniejsza jest równowaga ? a więc zaspokojenie jednocześnie potrzeby węszenia jak i ruchu, węszenie wpływa również pozytywnie na układ nerwowy psa.
Nie tylko psy czerpią korzyści z pracy węchowej, ale również i przewodnicy. Taka wspólna aktywność buduje prawidłową relacje z psem, pomaga nam zrozumieć jego komunikację, pomaga wspólnie spędzić aktywnie czas, uczymy się polegać na swoich psach, jak również otwiera nam drogę do startów w zawodach które są idealnym zwieńczeniem naszej pracy z psem.
Nose Work jest dla wszystkich psów – nie ważna jest rasa, wielkość, wiek, nawet nie liczy się w nim to czy pies potrafi jakiekolwiek komendy. Każdy pies potrafi pracować nosem i z każdym psem można się dobrze bawić w zabawach węchowych.
Cała ta zabawa jest inspirowana pracą psów służbowych – wykrywających substancje, jednak żeby był to sport dla każdego musiało nastąpić kilka zmian :
Pies w sportowej detekcji zapachu nie musi oznaczać próbek, a więc praca jest dużo łatwiejsza. Będziemy na zajęciach uczyć się odczytywania sygnałów jakie pies wysyła przy odnalezieniu zapachu ale nie będziemy wymagać od niego perfekcji w oznaczaniu.
Zapachy których będziemy używać są bezpieczne dla psiego nosa i łatwo dostępne (hydrolaty eukaliptusa, liścia laurowego i lawendy)
Nose Work nie wymaga dużych nakładów finansowych i sprzętowych. Na początek kursanci dostają potrzebne akcesoria, a przy układaniu próbek zapachowych ogranicza nas tylko wyobraźnia w używanych pudełkach czy kartonach.
No i najważniejsze ! Jak już wcześniej wspominałam nie wymaga się od psa posłuszeństwa. Jeśli tylko jesteśmy wstanie nad psem zapanować nie musimy przejmować się żadnymi komendami ?
Może opowiemy sobie jeszcze co nie co o startach w zawodach.
Mamy podział na trzy kategorie. W każdej spotkamy się z innymi utrudnieniami i wymaganiami. Nasze zajęcia również będą podzielone na trzy etapy. Podstawowy, średniozaawansowany i zaawansowany.
Pierwsza kategoria występuje jeden zapach tj eukaliptus. Nie ma zapachów rozpraszających (oprócz naturalnie występujących rozpraszaczy, bo tak jak pisaliśmy wcześniej pies wyczuwa wszystko co znajduje się w otoczeniu, a więc naturalnym zapachem rozpraszającym będzie każdy naturalny zapach otoczenia)
Druga kategoria ma na celu znalezienie już dwóch zapachów (eukaliptus oraz liść laurowy ). Nie będą jeszcze podkładane zapachy rozpraszające.
W trzeciej kategorii pies poznaje już ostatni rodzaj zapachu jakim jest lawenda (eukaliptus, liść laurowy, lawenda), będą występować już podłożone zapachy rozpraszające jakimi może być np. kawa czy herbata.
W każdej z tych kategorii możemy uczyć psa przeszukiwania pomieszczeń, pojemników, samochodów czy pracować na zewnątrz.
Jak widzicie praca nosem może być ciekawa nie tylko dla psa, ale również dla właściciela, ponieważ zawsze będzie się działo coś ciekawego ? A uwierzcie mi że obserwowanie jak nasz pies angażuje się w prace która sprawia mu ogromną przyjemność sprawia że i nam się nastój poprawia.
Podsumowując praca nosem jest ważna dla pełnej równowagi psiego ciała i umysłu, a więc serdecznie zachęcam was do uczestnictwa w zajęciach. Nose Work zaczyna coraz mocniej rozwijać się w Polsce, więc już nie długo na pewno będzie organizowana coraz większa ilość zawodów czy spotkań. Pozwólmy naszym psom węszyć i odkrywajmy razem z nimi cudowny świat zapachów.
,,Najlepszy przyjaciel człowieka, to nie ktoś, z kim dzielimy doświadczenia, ale ktoś, czyj nos odkrywa przed nami zupełnie nowy świat,,